Mataas ang mga punong nakapaligid sa bahay. Malawak din ang hardin sa likuran. Napaligiran ng mga palay at mga pananim ang bahay ni Mang Kardo. Sa harap naman, malapit sa pintuan ay ang tulugan ng aso. Maliit lang ang bahay ngunit parang paraiso ang kapaligiran nito. Nag-iisa kasi ang bahay ni Mang Kardo sa bundok na iyon at ang kanyang kapitbahay ay sa kabilang bundok pa nakitira.
Araw ng Lunes at abalang nagluluto si Mang Kardo sa loob ng bahay. Kaarawan kasi ng kanyang apo at isang surpresa ang kanyang inihanda. Nagluto siya ng pinakamasarap na kanin na kanyang ibinayo lamang kaninang umaga. Naghanda rin siya ng pinikpikan at nilagyan ng etag upang mas lalo pang maging masarap ang kanilang ulam. At upang mas lalong maging masaya ang apo ay nagluto rin siya ng dalawang patong na cake.
Binilin niya ang kanyang aso na bantayan ang kanilang bahay dahil susunduin niya ang kanyang apo sa kabilang bundok. Sinabi niyang matatagalan pa ito kaya ang aso muna ang bahala sa kanilang bahay.
“Sige, mag-iingat ka sa pagbaba ng bundok, makakaasa ka na babantayan ko ang bahay pati na rin ang mga niluto mong mga pagkain,” yan ang sabi ng aso.
Naisip niya na siguradong bibigyan naman siya ng kanyang amo sa inihanda nitong pagkain kaya minabuti niyang bantayan ng mabuti ang bahay.
Tinawag ng Aso ang kaibigang Ipis at sinabing tulungan siya sa pagbabantay ng bahay.
Pinaakyat niya ito sa bubungan ng bahay para makita niya ang mga taong may masasamang balak at upang masabihan siya agad.
Umakyat nga ang ipis ngunit nakita nito ang cake sa lamesa, bigla siyang nagutom. Hindi napigilan ni Ipis ang kanyang sarili kaya tinawag niya na rin ang kanyang mga anak at mga kapamilya na alam niyang gutom din. Kinain nila ang higit sa kalahati ng cake at humigop ng sabaw ng pinikpikan na may etag.
BASAHIN DIN: Ang Kabayo at ang Kalabaw
Nang umuwi si Mang Kardo kasama ang apo nito ay nagulat sila ng makita nila ang cake at ang ilang putahe na nagkalat. Galit na galit si Mang Kardo. Tinawag niya ang aso at ikinulong ito sa pag-aakalang ito ang gumawa ng kalokohang iyon. Alam ng aso na ang kaibigang ipis ang gumawa ng bagay na ito, pero hindi niya ito sinabi sa kanyang amo.
Nakita ng ipis ang paghihirap ng Aso at naawa siya sa kanyang kaibigan. Nag-isip siya ng paraan para iligtas ang kaibigan ngunit wala siyang magawa kaya isang plano ang nabuo sa kanyang isip.
“Kawawa ang kaibigan ko. Kailangang ako ang magbayad sa kasalanang ginawa ko,” naisaisip ni ipis.
Isang umagang naghahanda ng almusal si Mang Kardo ay umakyat ang ipis sa lamesa at sinadyang ipakita sa matanda ang paglantak sa almusal nito. Nakita ng aso ang ginagawa ng ipis at tinahulan niya ito.
“Huwag ipis, kung makita ka ng amo ko ay ikulong ka katulad ko,” tahol pa nito.
“Hayaan mong malaman niya na ako ang gumagawa nito para makalaya ka,” sagot ni Ipis.
Nakita nga ni Mang Kardo ang ipis at sa isang hampas nito ng aklong hawak ay namatay ang ipis. Naisip niya na ito rin ang kumain sa handa ng kanyang apo at dahil dito ay pinakawalan niya at muling minahal ang aso.
Masaya ang aso na malaya na siya ngunit nahabag naman siya sa kaibigang ipis.
“Sumalangit nawa ang iyong kaluluwa,” dalangin ng Aso.
Aral
- Ang paggawa ng kasalanan ay tiyak na may kaparusahan.